معرفی اقتصاد کشور عراق

معرفی ظرفیت های اقتصادی و سرمایه گذاری در استان‌های نجف اشرف، مثنی و دیوانیه

اقتصاد عراق وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی داشته و حدود 95 درصد از کل درآمدهای عراق از فروش نفت این کشور می‌باشد. بعد از سرنگونی صدام، عراق بصورت مداوم تولید نفت خود را افزایش داد و از بزرگ ترین صادرکنندگان نفت شد بطوری که 50 درصد از افزایش عرصه نفت در بازارهای جهانی مربوط به این کشور است. بانک جهانی در گزارشی تأکید کرده که اقتصاد عراق از شوک اقتصادی 2020 عبور کرده و آمارها نشان دهنده افزایش 9/0 درصدی تولید ناخالص داخلی در نیمه نخست سال 2021 و همچنین رشد 21 درصدی اقتصاد غیر نفتی عراق در این مدت می‌باشد.شایان ذکر است رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2021 (9/5%) بوده و سال 2022 رقم (5/9%) را ثبت نموده است. تورم این کشور نیز در سال گذشته میلادی 9/6% بوده است. کشاورزی همچنان بعد از صنعت نفت در عراق، دومین بخش بزرگ اقتصاد محسوب می‌گردد و حدود 20 درصد نیروی کار کشور را به خود اختصاص می دهد.این کشور برای تأمین 50 درصد از مواد غذائی خود به واردات متکی است. در عراق 26 میلیون هکتار زمین مناسب برای کشاورزی وجود دارد که اگر نیمی از آن به درستی کاشته شود، این کشور مشکل امنیت غذائی نخواهد داشت. (استان المثنی) 91 درصد مساحت استان المثنی را مناطق صحرائی تشکیل می دهد.کشاورزی و دامپروری، تولید سیمان، آجر و سازه‌های بتنی و پالایش نفت از فعالیت های اصلی در این استان است. (استان نجف اشرف) عموم فعالیت ها در استان نجف شامل گردشگری(مذهبی و تفریحی) کشاورزی، دامپروری و تجارت است. به دلیل وجود مرقد حضرت امیرالمؤمنین (ع) در نجف، صنعت گردشگری مذهبی از رونق بالائی برخوردار است، به نحویکه که حدود یک سوم نیروی کار نجف در بخش هتلداری و رستوران مشغول کار هستند. در نجف صنعت های مختلفی رونق داشته، منسوجات نجف مشهور است و خریداران زیادی دارد و به شهرهای دیگر صادر می‌گردد. (استان دیوانیه) فعالیت های اصلی اقتصادی در این استان، کشاورزی، صنایع غذائی، نساجی، دامپروری، مرغداری، تولید آجر، لاستیک سازی و پالایش نفت و پتروشیمی است. مهمترین بخش فعالیت های اقتصادی دیوانیه متکی بر کشاورزی است. بدلیل وجود زمین‌های حاصلخیز و مسطح، منابع انسانی و آب فراوان این استان به تنهائی می‌تواند نیازهای اساسی کشور عراق را تأمین نماید.

معرفی اقتصاد کشور عراق

اقتصاد عراق وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی داشته و حدود 95 درصد از کل درآمدهای عراق از فروش نفت این کشور می‌باشد. عراق طی چند دهه گذشته شاهد آشفتگی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زیادی بوده که این مسأله بحران‌های مالی به دنبال داشته است. جنگ هشت ساله با ایران در سالهای 1988-1980 و بدنبال آن حمله به کویت در سال 1990، باعث مختل شدن و از بین رفتن صنعت نفت این کشور و تحریم های بین المللی گردید. این وقایع منجر به انبوهی از بدهی‌های بین المللی شد. دولت عراق در سال 2009 توانست تورم را تحت کنترل درآورد، عرضه پول در بین سالهای 1995 تا 2015 مهمترین عامل تعیین کننده تورم در عراق بود. بعد از سرنگونی صدام، عراق بصورت مداوم تولید نفت خود را افزایش داد و از بزرگ ترین صادرکنندگان نفت شد بطوری که 50 درصد از افزایش عرصه نفت در بازارهای جهانی مربوط به این کشور است.

بانک جهانی در گزارشی تأکید کرده که اقتصاد عراق از شوک اقتصادی 2020 عبور کرده و آمارها نشان دهنده افزایش 9/0 درصدی تولید ناخالص داخلی در نیمه نخست سال 2021 و همچنین رشد 21 درصدی اقتصاد غیر نفتی عراق در این مدت می‌باشد. در این گزارش آمده است که افزایش قیمت نفت باعث افزایش 53 درصدی درآمدهای دولت از مبالغ پیش بینی شده در بودجه 2021 گردیده که در نتیجه کسری بودجه عراق به شدت کاهش یافته است.

شایان ذکر است رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2021 (9/5%) بوده و سال 2022 رقم (5/9%) را ثبت نموده است. تورم این کشور نیز در سال گذشته میلادی 9/6% بوده است. 

 

کشاورزی عراق:

کشاورزی همچنان بعد از صنعت نفت در عراق، دومین بخش بزرگ اقتصاد محسوب می‌گردد و حدود 20 درصد نیروی کار کشور را به خود اختصاص می دهد. بخش کشاورزی تحت تأثیر افت و خیزهای صادرات نفت قرار گرفته و تأمین مواد غذائی به شدت با بودجه دولت درهم تنیده است، چرا که این کشور برای تأمین 50 درصد از مواد غذائی خود به واردات متکی است. با توجه به اینکه 90 درصد درآمد دولت از صادرات نفت حاصل می‌شود، تأمین مواد غذائی امری ذاتا آسیب پذیر است و در معرض نوسان قیمت نفت قرار دارد.

در عراق 26 میلیون هکتار زمین مناسب برای کشاورزی وجود دارد که اگر نیمی از آن به درستی کاشته شود، این کشور مشکل امنیت غذائی نخواهد داشت. در این رابطه سخنگوی وزارت کشاورزی عراق گفت: در حالی که نیاز کشور به گندم 5/4 میلیون تن است، اما در سال 2022 بدلیل مشکلات موجود 352/2 میلیون تن تولید تولید کردیم و تلاش می‌کنیم نیازهای موجود در زمینه کاشت جو و ذرت را هم تأمین کنیم.

 

معرفی استان‌های المثنی، نجف اشرف و دیوانیه(قادسیه)

 

معرفی استان المثنی

استان المثنی به مرکزیت سماوه در جنوب عراق و منطقه فرات الاوسط واقع است و از شمال به استان قادسیه، از جنوب به عربستان سعودی، از شرق به ذیقار و بصره و از غرب به استان نجف محدود می‌شود. مساحت این استان 51740 کیلومتر مربع بوده و لحاظ مساحت دومین استان عراق بعد از الانبار می‌باشد. اکثریت جمعیت 907/856 هزار نفری آن شیعه هستند. موقعیت مرزی این استان با عربستان فرصت خوبی را برای تبدیل شدن به کریدور تجاری برای این استان فراهم کرده است.

 

ظرفیت های اقتصادی و سرمایه گذاری استان المثنی

91 درصد مساحت استان المثنی را مناطق صحرائی تشکیل می دهد.کشاورزی و دامپروری، تولید سیمان، آجر و سازه‌های بتنی و پالایش نفت از فعالیت های اصلی در استان است. تولید خوراک دام و طیور از دیگر فعالیت های اقتصادی این استان است. راه آهن بغداد- بصره از استان المثنی عبور می‌کند. استان المثنی از ثبات، امنیت، قوانین امنیتی و اقتصادی سازنده ای برخوردار است که زمینه جذب سرمایه‌های خارجی را فراهم می نماید. سماوه مرکز المثنی در نظر دارد مبلغ 5 الی 6 میلیارد دلار برای سرمایه گذاری در پروژهای پیشرفته و  محیط زیست به کار گیرد. بخش صنعت یکی از ارکان اصلی اقتصاد محلی محسوب می‌شود. عبور رود فرات و شط الرمیثه از این استان، یکی از منابع اصلی تأمین آب شرب و کشاورزی می‌باشد.

 

معرفی استان نجف اشرف:

شهر نجف در حاشیه فلات غربی در 160 کیلومتری جنوب غرب بغداد واقع شده و حد نهائی آن به مرزهای عربستان سعودی می رسد. مساحت این استان 845/27 کیلومتر مربع و جمعیت آن 522/500/1 نفر می‌باشد. استان نجف از سه شهر نجف، کوفه و الناذره تشکیل شده است. شهر نجف 10 کیلومتر از رودخانه فرات فاصله داشته و یکی از استان‌های میانی عراق می‌باشد. ارتفاع این شهر از سطح دریا 70 متر و از سمت شمال و شمال شرق با شهر کربلا 80 کیلومتر فاصله دارد. از جنوب و جنوب غرب نیز با فرورفتگی بحر نجف همسایه می‌باشد. فرودگاه بین المللی امام علی(ع) نجف یکی از فرودگاههای اصلی و پر تردد عراق است. این فرودگاه در تاریخ 20 جولای 2008 با حضور نوری مالکی نخست وزیر وقت عراق در منطقه ای نظامی و در فاصله 4 مایلی از مرکز شهر افتتاح شد. میانگین پروازهای روزانه نجف حدود 19 پرواز است که در ایام خاص و زیارت به 60 پرواز در روز افزایش می یابد.

 

ظرفیت های اقتصادی و سرمایه گذاری استان نجف اشرف

عموم فعالیت ها در استان نجف شامل گردشگری(مذهبی و تفریحی) کشاورزی، دامپروری و تجارت است. به دلیل وجود مرقد حضرت امیرالمؤمنین (ع) در نجف، صنعت گردشگری مذهبی از رونق بالائی برخوردار است، به نحویکه که حدود یک سوم نیروی کار نجف در بخش هتلداری و رستوران مشغول کار هستند. در نجف صنعت های مختلفی رونق داشته، منسوجات نجف مشهور است و خریداران زیادی دارد و به شهرهای دیگر صادر می‌گردد.

معرفی استان دیوانیه(قادسیه)

استان دیوانیه (قادسیه) به مرکزیت شهر دیوانیه یکی از استان‌های میانی عراق با مساحت 507/8 کیلومتر مربع است که از شمال با استان بابل، از شرق با استان واسط، از جنوب شرق با ذیقار و از جنوب با المثنی و از جنوب غرب با استان نجف همسایه است. بیش از 90 درصد از مساحت این استان را دشت های رسوبی تشکیل       می دهد که توسط رودخانه فرات و شاخه‌های آن ایجاد شده است. بخشی از رود فرات از این استان عبور می‌کند که در این منطقه به شط دیوانیه معروف است. استان دیوانیه (قادسیه) با جمعیت 699/311/1 نفر، شامل چهار شهرستان دیوانیه، شامیه، عفک و حمزه می‌باشد.

ظرفیت های اقتصادی و کشاورزی در استان دیوانیه (قادسیه)

فعالیت های اصلی اقتصادی در این استان، کشاورزی، صنایع غذائی، نساجی، دامپروری، مرغداری، تولید آجر، لاستیک سازی و پالایش نفت و پتروشیمی است. مهمترین بخش فعالیت های اقتصادی دیوانیه متکی بر کشاورزی است. بدلیل وجود زمین‌های حاصلخیز و مسطح، منابع انسانی و آب فراوان این استان به تنهائی می‌تواند نیازهای اساسی کشور عراق را تأمین نماید. مهمترین محصولات کشاورزی این استان برنج، گندم، جو، حبوبات، طالبی و خرما می‌باشد.